Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2018

ΠΑΛΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ 

ΑΠΟ Β-Γ-Δ


Συνεχίσαμε τα παλιά επαγγέλματα κι αυτή τη φορά είδαμε το επάγγελμα του γαλατά, του βαρελά, του δραγάτη κ.α. 
Πιο συγκεκριμένα μέσα από την παρουσίασή μας (που επίσης θα σας τη δείξουμε όταν την τελειώσουμε) γνωρίσαμε τα παλιά επαγγέλματα από Β. Αυτά ήταν:

Βαρελάς
     
Ο βαρελάς ήταν ένας τεχνίτης ειδικός στην κατασκευή βαρελόσχημων και σκαφοειδών σκευών. Αυτά τα κατασκεύαζαν από ξύλο καστανιάς ή δρυός. 
Το ξύλο περνούσε από ειδική επεξεργασία και μετά το έκοβαν σε λεπτές σανίδες. Ύστερα το έβρεχαν για να πάρει εύκολα την κατάλληλη κλίση. Κατόπιν περνούσαν τα στεφάνια, τα χτυπούσαν με το ματσακόνι για να  τα  σφίξουν καλά και μετά τοποθετούσαν τους δυο επίπεδους πυθμένες. 
Οι αποθήκες παλιά ήταν γεμάτες με βαρέλια που τα χρησιμοποιούσαν για το λάδι, το κρασί, κτλ. Τα σπουδαιότερα  εργαλεία που χρησιμοποιούσε ο βαρελάς ήταν το πριόνι, το τρυπάνι, η ταλιαδώρα, το καβουροσκέπαρο, η πένσα κ.τ.λ. Οι βαρελάδες κάθε Σεπτέμβρη και μετά τον τρύγο έπιαναν δουλειά , γιατί τα παλιά βαρέλια θα γέμιζαν με τον νέο μούστο και έπρεπε να τα συντηρήσουν και πάλι.

Του γράψαμε ένα δικό μας τετράστιχο:
Ο βαρελάς βαρέλια φτιάχνει
και το ξύλο καμπυλώνει. 
Έχει ένα εργαλείο
που το λένε ματσακόνι.

Βυρσοδέψης
Οι βυρσοδέψες  λέγονται αλλιώς και ταμπάκηδες. Είναι οι τεχνίτες που επεξεργάζονταν το δέρμα των ζώων.  Τα  βυρσοδεψεία χτίζονταν πάντα δίπλα στο ποτάµι για να παίρνουν το νερό  που χρειάζονταν  για την επεξεργασία των δερμάτων. Επιπλέον  χρησιμοποιούσαν τον   φλοιό του πεύκου και το βελανίδι. 
Με το δέρμα των ζώων έφτιαχνε τα ρούχα , τα παπούτσια , τα στρωσίδια , με το μαλλί ύφαινε  επίσης ρούχα , στρωσίδια και άλλο απαραίτητο εξοπλισμό. Τα πιο συνηθισμένα δέρματα που χρησιμοποιούσε ο βυρσοδέψης ήταν του βοδιού, της αγελάδας , του βουβαλιού ,του αλόγου, των γουρουνιών , των προβάτων και των κατσικών. Τα δέρματα των γουρουνιών και των αγελάδων επειδή ήταν χοντρά τα έφτιαχναν τσαρούχια , σόλες και πάτους παπουτσιών. Τα πρόβεια τα έκαναν γιλέκα ή φόδρες στο μέσα μέρος των παπουτσιών. Ακόμη τα χρησιμοποιούσαν και για την κατασκευή σαμαριών. 
Η δουλειά του βυρσοδέψη ήταν δύσκολη και κυρίως ανθυγιεινή γιατί η μυρωδιά του παλιού και σάπιου δέρματος ήταν  ανυπόφορη. Η καλύτερη εποχή  για την αγορά δέρματος ήταν ο Οκτώβριος. Αν άρχιζαν οι βροχές τα δέρματα δεν στέγνωναν. Από το καλοκαίρι ακόμη γύριζε στα χωριά και παζάρευε τα δέρματα πριν ακόμη σφάξουν τα ζώα. 

Και φυσικά του γράψαμε το τετράστιχό του.
Ο βυρσοδέψης τα δέρματα ισιώνει 
και στον ήλιο τα απλώνει.
Φτιάχνει ρούχα και παπούτσια
και τα πλένει με τη βούρτσα.

Γαλατάς

   Στα χωριά σχεδόν όλες οι οικογένειες είχαν δικά τους ζώα και  έβρισκαν εύκολα το γάλα. Στις πόλεις όµως υπήρχε ο πλανόδιος γαλατάς. 
   Ο γαλατάς άρμεγε πρωί πρωί τις αγελάδες του, τις κατσίκες του ή τα πρόβατά του και κρατούσε μερικό γάλα για να κάνει η οικογένειά του τυρί ή γιαούρτι και το υπόλοιπο το πουλούσε. Γέμιζε στα γκιούμια (βαθιά μπακιρένια σκεύη με στόμιο) το φρέσκο γάλα και τα φόρτωνε στο γαϊδουράκι του και στη συνέχεια κατευθύνονταν στις γειτονιές. Κάθε ηµέρα έπρεπε να είναι ακριβής στην ώρα του γιατί τον περίµενε η κάθε νοικοκυρά µε τη δική της κανάτα. Όταν έφτανε στον προορισμό του, έδενε το γαϊδουράκι του σε κάποιο δέντρο και άρχισε να μοιράζει το γάλα. Είχε μια μικρή κούπα όπου γεμάτη ζύγιζε μισή οκά και έτσι υπολόγιζε την ποσότητα που πουλούσε. Είχε μόνιμους πελάτες, πρώτα έκανε τη μοιρασιά σε αυτούς και αν περίσσευε, γύριζε στις γειτονιές και προσπαθούσε να πουλήσει το υπόλοιπο. Όλοι ήθελαν γάλα, γιατί ήταν φρέσκο και ολόπαχο.  
Φυσικά δεν θα μπορούσαμε να μην γράψουμε το τετράστιχό του:
Ο γαλατάς γάλα μοιράζει
κι απ’ τα ζώα του το βγάζει
το πουλάει στις γειτονιές
και το παίρνουν νοικοκυρές. 

Γουναράς

Ο γουναράς έφτιαχνε γούνινα παλτά, καπέλα, γιακάδες, γιλέκα, φόδρες γάντια, ζώνες κ.τ.λ. με γούνες σπάνιων άγριων ζώων ή εξημερωμένων.  Ταξινομεί και συγκροτεί συγκεκριμένες ποσότητες για παραγωγή, δίνει αποχρώσεις στις τρίχες, κόβει και μαντάρει γούνες για να φτιάξει γούνινα παλτά, ράβει γούνινες φόδρες σε άλλα προϊόντα και κάνει πολλές επιδιορθώσεις όταν χρειάζεται. Χρησιμοποιεί βελόνες, πένσες, χτένες, τσιμπιδάκια, κοπτικές μηχανές, μηχανές κουμπιών, στεγνωτήρες και συσκευές σιδερώματος. Εργάζεται στο σπίτι του, στο εργαστήριό του και τελευταία σε εργοστάσια κατασκευής γουναρικών.  

Δεν μας άρεσε και πολύ αυτό το επάγγελμα και θα το καταλάβετε από το ποίημα που έβγαλαν τα παιδιά. Είμαστε και ζωόφιλοι...
Ο γουναράς τα ζώα σφάζει
και τις γούνες τους αρπάζει
φτιάχνει καπέλα και παλτά
κάνει μια σκληρή δουλειά. 

Γανωτής

       Τα παλιά χρόνια τα σκεύη που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για τις καθημερινές τους ανάγκες και ιδίως στη μαγειρική, ήταν μπακιρένια (χάλκινα). Αυτά με τον καιρό και την πολλή χρήση οξειδώνονταν και γίνονταν επικίνδυνα. Ο γανωτής γύριζε στο χωριό  και φώναζε για να τον ακούσουν οι χωριανοί και να πάνε τις κατσαρόλες τους και τα άλλα σκεύη της κουζίνας να τα γανώσουν, να τα καλύψουν δηλαδή με κασσίτερο. Ο καθαρισμός των σκευών γινότανε με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Τα παλιότερα χρόνια τρίβανε τα σκεύη με μοσχαρίσιο δέρμα και μετά τα ρίχνανε μέσα σε άμμο και νερό και τα τρίβανε με συρματόβουρτσα, για να καθαρίσει το χάλκωμα. Στα μεγαλύτερα σκεύη (καζάνια, ταψιά κ.α.) έμπαινε με τα πόδια ο γανωτής και τα έτριβε με τριμμένη στουρναρόπετρα για να φύγει η σκουριά. Αφού καθάριζαν καλά τα σκεύη, άλειφαν το εσωτερικό τους με σπίρτο και το τρίβανε με τριμμένο κεραμίδι (κουρασάνι). Μετά κράταγαν το σκεύος με την τσιμπίδα πάνω από την φωτιά και έριχναν μέσα το νησιαντήρι (χλωριούχο αμμώνια) για να στρώσει καλύτερα το καλάι  πάνω στο χάλκωμα. Στην συνέχεια το σκούπιζαν καλά και άπλωναν το λιωμένο καλάι σε όλη την επιφάνεια του σκεύους με ένα χοντρό βαμβακερό ύφασμα που το έλεγαν παλάτσι. Στο τέλος το γυάλιζαν χρησιμοποιώντας ένα καθαρό βαμβακερό ύφασμα. Οι γανωτήδες πληρώνονταν σε είδος δίνοντάς τους ο καθένας ότι είχαν συμφωνήσει.
Για να καταλάβουμε περισσότερο τη δουλειά του γανωτή  παρακολουθήσαμε το παρακάτω βίντεο



Δεν παραλείψαμε και να γράψουμε το τετράστιχό του:
Ο γανωτής τρίβει τα σκεύη
 και τον κόσμο προστατεύει
 το καλάι του απλώνει
και τα σκεύη τα ισιώνει.

Δραγάτης

Ο δραγάτης ήταν ένα είδος αγροφύλακα και δουλειά του ήταν να φυλάει τους αγρούς και τα αμπέλια τους μήνες της καρποφορίας. Οι δραγάτες πληρώνονταν σε είδος. Σε περίοπτα σημεία ο δραγάτης έστηνε τη δραγασιά του για να μπορεί να ελέγχει όλη την περιοχή. Έφτιαχνε τη δραγασιά πάνω σε ψηλά δέντρα ή πάνω σε 4 κολόνες. Ο δραγάτης ήταν άνθρωπος εμπιστοσύνης που όλοι τον εκτιμούσαν.
Είδαμε και τι είναι η δραγασιά.
Γράψαμε κι ένα τετράστιχο για κείνον.

Τα χωράφια προστατεύει
από κάποιον που τα κλέβει
βλέπει από τη δραγασιά
όποιον παίρνει τη σοδειά. 

Δεν ξεχνούσαμε κάθε επάγγελμα να το γράφουμε στη λίστα μας και στο αλφαβητάρι μας. 

πηγές πληροφοριών: 
http://anartiseto.blogspot.com
•Βικιπαίδεια
•Παραδοσιακά επαγγέλματα που χάνονται στο χρόνο, Ειδικό επαγγελματικό γυμνάσιο Πύργου
•http://iliastoutsoglidis.blogspot.com
•http://gnosi2dim.blogspot.com
•Παραδοσιακά επαγγέλματα που χάνονται στο χρόνο, Γενικό λύκειο Κρεστενών

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου