Όλα του σχολείου εύκολα

ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ 

Στο δρόμο για το Πάσχα σημαντική θέση έχει η Καθαρά Δευτέρα. Μιλήσαμε ήδη για το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων κι έτσι τώρα δώσαμε σημασία στη μέρα αυτή που σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής. Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή και τελειώνουν οι Απόκριες. Ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί "καθαρίζονται" πνευματικά και σωματικά. Η Σαρακοστή διαρκεί σαράντα μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο. Την γιορτάζουμε 48 μέρες πριν την Κυριακή του Πάσχα και την Ανάσταση του Χριστού.

Για να μετράμε τις εβδομάδες της Σαρακοστής φτιάχνουμε την Κυρά Σαρακοστή με τα 7 της πόδια όσες και οι βδομάδες πριν την Ανάσταση. Χρησίμευε δηλαδή σαν ημερολόγιο για το Πάσχα όπου το τελευταίο πόδι το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο.  Σε κάποιες περιοχές έκρυβαν το τελευταίο πόδι σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι κι όποιος το έβρισκε ήταν τυχερός στη ζωή του. Αλλού πάλι έκρυβαν το έβδομο πόδι στο ψωμί της Ανάστασης και ήταν τυχερός όποιος το έβρισκε.

Σήμερα φτιάχνουμε την Κυρά Σαρακοστή χάρτινη ή με ζυμάρι με πολύ αλάτι για να διατηρηθεί. Αλλού την έφτιαχναν από πανί και το γέμιζαν με πούπουλα. Όμως την πιο ξεχωριστή Σαρακοστή την έφτιαχναν στον Πόντο από μία πατάτα ή ένα κρεμμύδι που το κρεμούσαν από το ταβάνι και πάνω του κάρφωναν επτά φουντωτά φτερά κότας και ξεπουπούλιαζαν ένα φτερό κάθε βδομάδα. 

Χαρακτηριστικό της Κυρά Σαρακοστής είναι ότι δεν έχει στόμα όπως λέει και το ποίημα.

πηγή: Σχολικά Χαμόγελα

Έτσι φτιάξαμε κι εμείς τη δική μας Κυρά Σαρακοστή.

Άκουσε κι ένα τραγούδι που λέμε για την Κυρά Σαρακοστή.

Κι εδώ μπορείς να δεις μία συνταγή για την Κυρά Σαρακοστή από τον Άκη Πετρετζίκη.

Εδώ μπορείς να ακούσεις ένα παραμύθι για την Κυρά Σαρακοστή και τα 7 της πόδια. Είναι χωρισμένο σε δύο κομμάτια.

Κι εδώ μπορείς να ακούσεις ένα παραμύθι για την Κυρά Σαρακοστή και τη δίδυμη αδερφή της την Κυρά Πεντηκοστή.

Σε όλη την Ελλάδα τηρούνται εκείνη τη μέρα διάφορα έθιμα. Τρώμε τη λαγάνα και σαρακοστιανά φαγητά. Κύρια έθιμα είναι το πέταμα του χαρταετού και το Γαϊτανάκι. Παρακολούθησε το παρακάτω βίντεο για δεις πώς φτιάχνουν έναν χαρταετό.

Κι εδώ μπορείς να δεις τι είναι το γαϊτανάκι που χορεύουμε την Καθαρά Δευτέρα.

Στη διάρκεια της Σαρακοστής έχουμε και τους Χαιρετισμούς της Παναγίας ή αλλιώς ο Ακάθιστος ύμνος το απόγευμα κάθε Παρασκευής. Λέγεται Ακάθιστος γιατί κατά την παράδοση, όταν ακούστηκε πρώτη φορά όλοι τον παρακολούθησαν όρθιοι. 

 Στην Κωνσταντινούπολη, οι Άβαροι, πολιορκούσαν τα τείχη της πόλης με σκοπό να την κυριέψουν. Οι στρατιώτες που την υπερασπίζονταν ήταν λιγοστοί, επειδή έλειπαν με τον αυτοκράτορα σε μακρινή εκστρατεία εναντίον των Περσών. Οι πολιορκημένοι βρέθηκαν στις εκκλησιές να παρακαλούν για τη σωτηρία της πόλης. Οι περισσότεροι γέμισαν τον ναό της Αγίας Σοφίας, ψάλλοντας έναν ύμνο που γράφτηκε εκείνες τις μέρες από τον Πατριάρχη Σέργιο. Ο ύμνος απευθυνόταν προς την Παναγία, επειδή πίστευαν πως μόνο αυτή μπορεί να σώσει την Κωνσταντινούπολη.

Ο ύμνος αυτός είναι πολύ μεγάλος, με πολλές μελωδίες και πολλές στροφές. Είναι αφιερωμένος στην Παναγία, τον χωρίζουμε σε τέσσερα μέρη (στάσεις) και τον ψάλλουμε στις τέσσερις πρώτες Παρασκευές της Μεγάλης Σαρακοστής, ενώ την πέμπτη Παρασκευή ψάλλεται ολόκληρος. Ο Ακάθιστος Ύμνος λέγεται και Χαιρετισμοί, επειδή με αυτόν οι χριστιανοί απευθύνονται προς την Παναγία πολλές φορές, με τη φράση που της μίλησε ο άγγελος στον Ευαγγελισμό, δηλαδή με τη λέξη «χαίρε». Με τους Χαιρετισμούς δεν παρακαλούμε την Παναγία αλλά τη δοξολογούμε. Παρακάτω μπορείς να ακούσεις το γνωστότερο κοντάκιο από τους Χαιρετισμούς.

Αυτό που άκουσες σημαίνει: 

Σ’ εσένα Θεοτόκε, την υπέρμαχο στρατηγό

με ευγνωμοσύνη η πόλη σου αποδίδει τη νίκη.

Και σου στέλνει θερμές ευχαριστίες, επειδή

με τη δική σου επέμβαση λυτρωθήκαμε από τι συμφορές.

Εσύ όμως που η δύναμή σου είναι ακατανίκητη,

ελευθέρωσε κι εμένα από κάθε είδους κινδύνους,

για να σου φωνάζω: Χαίρε, Νύμφη ανύμφευτε.

 Πηγές κειμένων: Βικιπαίδεια, Πρόγραμμα σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου.